We hebben het vaker gehad over onze harde werkers: de bijen, maar hoe helpen ze ons met de bestuiving? In deze blog lees je waarom bijen en hommels onmisbaar zijn voor de bestuiving en hoe dit in zijn werk gaat.
Van knop tot bloem
Om te bestuiven hebben de bijen natuurlijk bloesem nodig. Deze bloesem ontstaat uit de bloemknoppen die aan de takken van de kersenbomen zitten. Uit elke bloemknop ontstaan ongeveer drie bloemen waaruit vervolgens de stamper, de meeldraden en de kroonbladeren verschijnen. De stamper is het vrouwelijk geslachtsorgaan en de meeldraden zijn het mannelijk geslachtsorgaan van een bloem. Kersenbomen zijn tweeslachtige planten, ze hebben dus zowel een vrouwelijk als een mannelijk geslachtsorgaan.
De stamper bestaat uit drie onderdelen: de stempel, de stijl en het vruchtbeginsel. De stempel is het meest kleverige, bovenste gedeelte van de stamper, dat het stuifmeel opneemt. De stijl is het gedeelte tussen de stempel en het vruchtbeginsel. Het vruchtbeginsel groeit na de bevruchting uiteindelijk uit tot een kers.
Een meeldraad bestaat uit een helmdraad en een helmknop. De helmdraad is de steel van de meeldraad. De helmknop bevindt zich aan de bovenkant van de meeldraad. Deze helmknop bestaat dan weer uit twee helmhokjes waarin stuifmeel wordt geproduceerd.
Bestuiving
Bestuiving is het overbrengen van stuifmeel uit de meeldraden naar de stempel. Bijen brengen onbewust stuifmeelkorrels van de meeldraden over naar de stempel van een andere bloem, dit leidt tot bevruchting. Hierdoor kan de kers zich ontwikkelen. Bestuiving van kersenbomen is erg belangrijk. Wanneer een kersenboom niet wordt bestoven, laat hij zijn bloesem vallen en worden er geen kersen gevormd. Er bestaan ook zelfbestuivende bomen, maar bij zoete kersen is kruisbestuiving noodzakelijk. Bestuiving vindt hierbij plaats tussen verschillende kersenrassen. Dit is ook een reden waarom wij verschillende rassen door elkaar planten.
Bloesem aantrekkelijk voor bijen
Kersenbloesem bevat suikerrijke nectar wat zeer aantrekkelijk is voor bijen. Naast de nectar leveren de bloemen ook veel stuifmeel. Dit is de grootste eiwitbron voor larven en jonge bijen. Bijen zijn daarom perfect voor een goede bestuiving van de bloesem met een goede vruchtzetting tot gevolg.
Weersomstandigheden
De omstandigheden van het weer zijn heel belangrijk en zijn van grote invloed op de bloei. De bloei bij kersenteelt start meestal vanaf begin april. De kans op ongunstige weersomstandigheden is dan nog relatief groot. Lage temperaturen en regen zorgen bijvoorbeeld voor een langzame bloei. Zonnig weer en middelmatig tot hoge temperaturen zorgen voor een snellere bloei. Bijen vliegen pas bij een temperatuur van 10 graden of meer. Hommels komen al vanaf 7 graden tevoorschijn. Het slagingspercentage van bestuiven is bij kouder weer een stuk groter met hommels dan met bijen. Daarom zijn hommels ook heel belangrijk voor de kersenteelt, vooral bij lagere temperaturen.
Leuke weetjes
- De kruisbestuiving gaat ook gewoon door in de bijenkasten. Het stuifmeel blijft kleven aan de haartjes van de bijen. De bijen verspreiden het stuifmeel dan weer bij de volgende uitvlucht op zoek naar kersenbloesem.
- Voor een goede bestuiving zijn er zo’n 4 bijenvolken per hectare nodig.
- Omdat er sprake is van kruisbestuiving, moeten er geschikte kersenbomen bij elkaar worden gezet. Bijen zijn bloemvast, dus de bloesem moet vrijwel hetzelfde zijn.
- De werkbijen zijn meestal alleen maar vrouwtjes.
- Bestuiving kan ook plaatsvinden met behulp van de wind, maar zo’n 80% wordt bestuift door insecten.
- De vroege bloei van zoete kersen is zeer aantrekkelijk voor bijen, omdat er voor de rest nog niet veel te halen valt.
